Oyun Terapisi Nedir?
Çocuklar duygu ve düşüncelerini sözel olarak ifade etmekte yetişkinler gibi henüz gelişmemiştir. Bu sebeple, duygu ve düşüncelerinin farkında olmakta, tanımlayabilmekte zorlanabilirler. Bu nedenle de ifade etmekte güçlük yaşarlar.
Yetişkinler için konuşmak ne ise, çocuklar için de oyun aynı şeydir. Oyun, çocukların dili, oyuncaklar da kelimeleridir. Oyun çocuklar için, kendi duygularını ve düşüncelerini ifade etmenin ve keşfetmenin, ilişkileri deneyimlemenin, yaşantılarını aktarmanın ve kendilerini tatmin (doyum) etmenin doğal, spontane ve rahat bir yoludur. Aynı zamanda oyun, çocuğun bilişsel, sosyal – duygusal, motor becerilerinin gelişmesine, dil gelişimin desteklenmesine yardımcı olur.
Oyun Terapisi, çocuğa duygularını ve sorunlarını ‘oldukları gibi’ oyun oynayarak dışa vurması için verilen bir fırsattır, tıpkı belli yetişkin terapilerinde bireyin ‘konuşarak’ zorluklarını ifade ettiği gibi (Axline,1969).
Amerika merkezli Oyun Terapisi Derneği’nin sitesinde oyun terapisi, ‘eğitimli oyun terapistlerinin danışanların psiko-sosyal sorunları engellemelerine ya da çözmelerine, ideal büyüme ve gelişimi gerçekleştirmelerine yardımcı olmak amacıyla, oyunun terapötik gücünden yararlandıkları kişiler arası bir süreç tesis etmek için kurumsal bir modelin sistemli bir biçimde kullanılması’ olarak tanımlamıştır (Association for Play Therapy).
Oyun terapisinde çocuğun içsel dünyasında yaşadığı (endişe, öfke, korku, kıskançlık vs.) zorlayıcı duyguların, çatışmaların oyuncaklarla oyuna aktarımı gerçekleşir. Çocuğun iç dünyasını rahatlıkla açabilmesi için kendini güvende hissetmesi gerekir. Burada oyun terapistinin en önemli işlevi; çocuğu koşulsuz, olduğu gibi kabul ederek çocuğun duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını belirli sınırlar içerisinde, seçilmiş oyun materyalleri kullanılarak ifade edebileceği, büyümesi ve gelişmesi için gerekli ortamı sağlamaktır.
Oyun terapisinde çocuk, oyun odasında kendi hikayesini ve yolunu oluşturur ve terapist bu yola saygı duyar. Terapist çocuğun içindeki iyileştirici gücün ortaya çıkması için zemin hazırlar. Terapist ve çocuk arasındaki dinamik ilişki, terapötik değişimin temelidir.
Oyun terapisinde terapist, çocuğun kendi sürecini tamamlaması için büyümesine ve gelişmesine olanak sağlar. Terapide kullanılan oyun terapisi teknikleriyle bu süreç çocuğa yansıtılarak, çocuğun duygu ve düşüncelerinin farkındalığı sağlanır, sorumluluk ve yönlendirme çocuğa bırakılır. Terapi süreci boyunca çocuğun kurduğu oyun gelişir ve oyun aracılığıyla kendisini zorlayan konu ve olayları yeniden yaratma gücünü kendinde bulan çocuk, gücü eline aldıkça hedeflenen denge sağlanır.
Oyun terapisinin yapıldığı ortamda güven sağlamak için; tutarlı olmak, gerekli durumlarda sınır koymak ve seçenek sunmak gerekmektedir. Sınır ve seçenek sayesinde çocukta öz farkındalık ve öz kontrol gelişir. Bu da oyun terapisinin çocuk üzerinde yarattığı en önemli kazanımlardan biridir.
Oyun Terapisi Çocuğa Neler Kazandırır?
Oyun terapisi çocukların,
Kendilerini güvende ve değerli hissetmelerine,
Duygularını daha iyi tanımalarına ve anlamalarına,
Duygu ve düşüncelerini, ihtiyaçlarını uygun yollarla ifade etmelerine,
İçsel çatışmalarını çözmelerine
Etkili sosyal beceriler geliştirmelerine,
İçsel kontrol mekanizması oluşturmalarına,
Bilişsel ve fiziksel gelişimlerinin ilerlemesine,
İlişkilerde güçlü bağ kurabilmelerine,
Deneyimledikleri zorlu duygu, düşünce ve durumlarla baş etme becerisi geliştirmelerine,
Özgüvenlerinin artmasına yardımcı olur.
Oyun Terapisine Ne Zaman Başvurulur?
Oyun terapisi, genel olarak 2 – 11 yaş arası çocuklar için uygundur.
Oyun terapisi ile çalışılan konular;
-Kaygı ve korkular
-Öfke
-Sınır ve disiplin
-Sosyal becerilerde zorlanma (akran ilişkileri, okula adaptasyon, vb.)
-Özgüven eksikliği
-Dikkat ve dürtü kontrolü problemleri
-Tuvalet problemleri
-Yeme problemleri
-Takıntılı davranışlar
-Kardeşe hazırlık, kardeş ilişkisinde zorlanma
-Boşanma
-Travma yaşantıları
